28 februari 2022, in Finland is het is vandaag Kalevala-dag, de dag van de Finse cultuur. De datum van deze officiële feestdag is die van het voorwoord in de eerste editie van de Kalevala uit 1835.

De Finse taalwetenschapper en folklorist Elias Lönnrot (1802-1884) reisde tussen 1828 en 1835 het hele land door, op zoek naar de laatste resten van een levendige liedcultuur. De zangers in de landelijke streken verstonden de kunst oude mythische spreuken en liederen te zingen. Deze werden veelal mondeling doorgegeven. Lönnrot verzamelde het materiaal en gebruikte het als basis voor zijn epos.

De Hongaarse componist Zoltán Kodály gebruikte het epos als basis voor een duetten-cyclus: acht kleine duetten met als aanvangslied Aldus begint de Kalevala…. Het eerste couplet daarvan luidt vrij vertaald: Ik ben in de juiste stemming en wil een start maken met ons lied. Stel het niet uit. Kom, lieve vrienden laat ons beginnen met samen zingen. Zij aan zij.

Esther Putter, Laura Hölzenspies en ik zochten destijds voor ons trio een geschikte naam. Ons eerste concert begon met het bovengenoemde lied van Kodály. Liederen zingen is muzikaal verhalen vertellen. Zo gaf het eerste lied uit het epos de doorslag voor de keuze van onze naam: Kalevala Zingt.

#nieuwsgierig: herken jij de vreugde van het samen zingen?

Foto: Douwe van Laren

Tijdens de Corona pandemie heb ik een intervisiegroep samengesteld rond de methode Lichtenberg. Met anderen deze Stimulations- und Fragepädagogik bestuderen geeft plezier en een open oor.

Door middel van het stellen van vragen en sensorische stimulaties ontstaat een holistisch zelf-organiserend proces waaruit weer nieuwe vragen ontstaan. Zingen, ademen, klank en muziek komen in een andere hoedanigheid: persoonlijker, vrijer, muzikaler en gemakkelijker.

Waarnemend gewaarwordingen waarderend.
Het zingt zich!

Mooi om in dit geheel Rilke te citeren:

“[…] dat ik u, mijn beste, zo goed als ik kan zou willen vragen geduld te hebben met alles wat in uw hart nog niet tot een oplossing is gekomen en te proberen de vragen zelf lief te hebben als voor u niet toegankelijke kamers en als boeken die in een volkomen onbekende taal zijn geschreven. Zoek nu niet naar de antwoorden die u niet gegeven kunnen worden, omdat u niet in staat zou zijn ze te leven, Het gaat erom alles te leven. Leef uw vragen. Misschien leeft u dan gaandeweg, ongemerkt, op een dag in een ver verschiet het antwoord binnen. […]”

Auteur: Rainer Maria Rilke
Uit: Brieven aan een jonge dichter, pag. 29
Met een voorwoord door Jean Pierre Rawie
Uitgeverij: Balans, 2009

#nieuwsgierig: Welke zang-vragen leven bij jou?

Elk jaar in de Poëzieweek koop ik een gedichtenbundel. Dit jaar Een steen in de beek verveelt zich niet, een keuze uit de gedichten van Tom van Deel. In woorden zijn het kleine schilderijtjes. Verwondering waait aan.

Ondertussen is storm Corrie aan het huishouden. Ze heeft de kastanjeboom in de tuin van de buren te grazen genomen. Een afgewaaide tak ligt doodleuk dwars.

Wat een toeval om de gekochte bundel open te slaan bij De kastanje.
Ik deel het gedicht.

De kastanje

Is de kastanje wel genoeg bezongen?
Zoals hij valt en splijt en vrijkomt.
Dat hij het binnenste van zichzelf,
de glanzende samenvatting van een boom,
de vijfvingerige, die in het najaar
zijn koninkrijk verstrooit, al is het
nog zo dicht bij huis. De kastanje
zou ik willen bewaren, in een broekzak
of een jas, om hem bij het voortleven
waar dan ook geregeld even aan te raken
en aan hem te ruiken. Want hij ruikt zo
goddelijk licht, en ruist van het begin.

Auteur: Tom van Deel
Uit: Een steen in de beek verveelt zich niet.
Een keuze uit de gedichten door Marjoleine de Vos en Nicolaas Matsier.
Uitgeverij: Em. Querido BV.
2020

#nieuwsgierig: Wat laat jij waaien?